De Koepel van Haarlem

Over muren en andere vrijheden

Meer weten?

Ik kom mijn plan graag toelichten. Neem contact met me op voor het maken van een afspraak.


Annette Bos

06 462 242 43
annette@annettebos.nl
www.annettebos.nl

Een zoektocht
naar de betekenis van de koepel in Haarlem

"Architectuur is niet het scheppen vanuit het niets, maar het herscheppen van zaken die reeds bestaan"
– Dom Hans van der Laan

100 jaar geleden
Utopische denkbeelden
gegoten in architectuur
met als doel op te voeden
onaangepasten te verbeteren
Vandaag
Wat is de betekenis van deze specifieke typologie?

Intrigerende contrasten
introvert versus extravert
Top down versus bottom up
Verleden versus vandaag
Rigiditeit versus flexibiliteit
Permanent versus tijdelijkheid
Spanningsvelden om te onderzoeken
te versterken
te doorbreken
om betekenis te geven

Leegstand
opnieuw bestemming geven
een pure noodzaak
om culturele en maatschappelijke waarden
te behouden
grondstoffen te sparen
de aarde te koesteren

Dialoog
nieuwe verbindingen creëren
hard en zacht
met de stad
met haar bewoners
met het collectief bewustzijn
een zoektocht naar programma

In de koepelgevangenis in Haarlem heb ik deze thema's onderzocht en een nieuwe betekenis gegeven aan dit gevangenisterrein.

Een park en podium voor Haarlem

Een ontwerp dat met muziek de koepel en het terrein teruggeeft aan de stad

De Haarlemse koepelgevangenis is al meer dan 100 jaar een introvert en gesloten bolwerk. Met dit afstudeerproject wordt het gebouw en het terrein teruggegeven aan de stad. Als nieuw stadspark voor Haarlem. En met een muziekprogramma dat aansluit bij de ambities van Haarlem en dat haar identiteit als popstad versterkt. Bovendien doet het ontwerp recht aan de architectonische en cultuurhistorische betekenis van het gevangeniscomplex.

Stadspark – van hiërarchie naar ongedwongen dwalen

Het sinds 1901 langzaam dichtgeslibde en benauwde terrein krijgt weer ademruimte door de sloop van een aantal gebouwen. Het sloopmateriaal wordt hergebruikt om een glooiend park aan te leggen. Zo krijgt Haarlem Oost de nieuwe groene openbare ruimte die zij hard nodig heeft. Het park is met zijn intieme amfitheater bovendien zeer geschikt voor sfeervolle concerten.

Smalle doorgangen in de oude muur om het terrein verbinden het park met de stad. Deze minimale 'incisies' in de muur benadrukken respectvol het oorspronkelijke karakter van het terrein. Binnen de muren verandert de voormalige strikte hiërarchie echter in ongedwongen dwalen en ontdekken.

Muziekprogramma – van gevangenschap naar vrijheid

Het voormalige gevangenisterrein wordt getransformeerd tot dé ultieme plek voor musici, muziekliefhebbers en alle Haarlemmers. Er komt een uitgebreid programma met onder meer podia, oefenruimtes, opnamestudio's, werkplaatsen voor instrumentenbouwers, muziek-startups, en een vinylwinkel. Ook is er ruimte voor horeca.

Het plan verrijkt het sterke popklimaat van de Spaarnestad met een bijzondere muzikale vrijplaats voor musici. Er is ruimte voor ontdekking, ontwikkeling, uitwisseling en uitvoering. Collectiviteit en synergie staan centraal. Op het terrein vier je de vrijheid.

Podium – van controle naar dynamiek

In de koepel komt een bijzonder luchtobject met een akoestische huid. Hierdoor ontstaan twee concertzalen met ieder een eigen atmosfeer. Het luchtobject is opblaasbaar. De enorme ruimte is op die manier flexibel in te delen voor veel soorten concerten, van intiem tot grootschalig. Dit maakt tijdelijk gebruik mogelijk zodat de ziel van de koepel behouden blijft.

Onderzoek en exploitatie

Door minimale ingrepen en een sluitende exploitatie is het plan realiseerbaar. Het onderzoek naar programma en exploitatie is gebaseerd op gesprekken en informatie van Haarlemmers en diverse muziekinstellingen.

Actueel

Nominatie master AHK eindwerkprijs
Bekendmaking
27.11.2017
Meer info

Nominatie Archiprix NL
05.11.2017
Meer info

Graduation show
3.11 - 5.11.2017
Academie van Bouwkunst Amsterdam
Waterlooplein
Meer info

Publicaties

Meer weten?

Ik kom mijn plan graag toelichten

Colofon

Academie van Bouwkunst Amsterdam
Master Architectuur
16 februari 2017

Dit afstudeerproject was ondenkbaar zonder begeleiding, sparren en hulp van:

Mijn commissie
Marcel van der Lubbe
Hanneke Kijne
Violette Baudet

Sparringpartners
Harry van den Berg
Mark Spijkerman
Stephan Sliepenbeek
Jim Navarro
Eric Haas
Harmen Jan Holman
Corné Verbruggen
Koert Goschel
Marjet Visscher
Paul Kuipers

Maquettebouwteam
Harmen Jan Holman
Harry van den Berg
Eelke Bos
Paul Kuipers
Ana Carmen Gutiérrez Narvarte

Visualisaties
Eyal Shmuel
Arnold van Duursen

Adviseurs luchtobject
Wilco Ros - Publi-air
JB inflatables
Quickspace

Constructief advies luchtobject
Mathew Vola - Arup

Fotos maquette
Juliette Polak - Suitable-images

Muziekscene
Rob Klerkx - Moke and the secret
Max Mollinger - Q-Factory

Financieel adviseurs
Eric Haas
Marc de Groot

Lasercutting
MVSA Architects

Haarlemmers

Ministerie van Justitie

Rijksvastgoedbedrijf en atelier rijksbouwmeester

en mijn lieve ouders, vrienden en studiogenoten van Cap Labeur